Mālō ho’o mou lelei. ‘Oku tau lolotonga fononga atu eni he faha’i ta’u momokó ‘i Nu’usila ni pea ‘oku mau fiema’u ke fakapapau’i ‘oku tau tokanga mo ‘inasi he ngaahi tokoni ke tauhi ‘aki ‘etau mo’ui lelei mo fiemālie.
Ko e ngaahi fale’i eni ‘e lava ke tokanga’i ‘aki kitautolu mo ‘etau fānau ‘i he faha’i ta’u momoko:
- Teuteu ho’o fo’i’akau ‘oku ‘omai mei he toketá ke maau, kaepehē ki he faito’o tale, fakamomoko mo e flu na’a fiema’u ke ke ngāue’aki
- Talatala ki ho’o toketā ke ne fakahinohino atu e me’a ke ke fai ‘o ka ke puke
- Nofo ma’u ‘i ‘api ‘o ma’u ha mālōlō lelei kapau ‘oku ke puke, pea fakamama’o meia kinautolu tenau ala puke mei he fokoutua ‘oku ke mo’ua ai, taufetifo ki he fanga ki’i fānau valevale, fa’ē feitama, kau toulekeleka mo ha taha pe ‘oku ‘ikai mahamahaki mo ‘ikai mo’ui lelei.
- Ngāue’aki e RAT (me’a sivi Kōviti) ke sivi ‘aki koe ke ‘ilo pe ‘oku ke puke he Kōviti pe ‘ikai, pea kapau ‘oku ke puke pea ke nofo mavahe ‘i ha ‘aho ‘e 5
- Tui ha me’a’ufi’ufi ho fofonga pe mask kapau te ke ‘alu ki he kilinkikí ‘o talatala, pe ko ha’o ‘alu ki ha feitu’u ‘oku kakai’ia hangē ko e pasi, lēlue, vakapuna pe vakatahi uta pasese
- Tui ma’u pe mask kapau ‘oku ‘asi mei he kakai ‘oku mou feohí ha ngaahi faka’ilonga ‘oku nau puke ‘i ha fa’ahinga mahaki ‘oku pipihi
- Fanofano ma’u pe ho nimá ‘aki e koa mo e vai pe ngāue’aki ha huhu’a fanofano ‘oku hu’ihu’i ‘olokaholo mo e ngaahi kemikale malu’i siemu kehekehe
- Fakaavaava ‘a e ‘ū matapā ho fale nofo’angá ‘i ha ki’i vaha’a taimi ke hū ha ‘ea lelei mo ma’a ki loto
Kapau leva ‘oku ‘i ai ha taha ‘e puke ‘i ‘api na pea ‘e fiema’u ha tokoni fakafaito’o ko e ngaahi ma’u’anga tokoni eni ke ke fetu’utaki ki ai:
- Hu ki he Info.health.nz ‘oku ma’u ai e ngaahi talatalaifale fekau’aki mo e tauhi mahaki ‘i ‘api. ‘Oku ‘i ai e ngaahi fakamatala kuo ‘osi liliu ki he ‘ū lea fakamatakali kehekehe
- Telefoni ki he Healthline ‘i he 0800 611 116. ‘Oku malava ke ke talanoa mo ha tokotaha fakatonulea ‘i he lea fakaTonga. Ta pe ki ai ‘o talaange ‘oku ke fielea ki ha tokotaha Tonga.
- Talatala ki ho’o toketā familí pea ‘oku mahu’inga ke ke fetu’utaki ki ai kei taimi kimu’a ‘i ho’o kamata ongo’i puké
- Puka ha’o ‘apoinimeni ‘i ha faletalatala ke ke sio ki he toketá pe neesi pule
‘Oku ‘i ai e ngaahi naunau tu’uaki ‘oku ‘osi maau hono fa’u ‘i he ngaahi lea Pasifiki kehekehe ‘e 9 ke ke toli mo fili mei ai ‘i he afo ko eni here. ‘Oku mau lotolelei ke ke talaki atu ia ki ho’o ngaahi maheni, kaungāngaue mo e fāmili kenau ‘ilo ki ai.
Te ke lava foki ‘o fetu’utaki ‘imeili mai kia Koula Kutu ‘i he koula.kutu@tewhatuora.govt.nz ‘o ma’u mei ai ha ngaahi fale’i pe tali ha’o ngaahi fehu’i. Pe ko ho’o ‘a’ahi ki he ‘emau uepisaiti info.health.nz/GoWell ‘oku lahi ‘ānoa ai e ngaahi fakamatala fekau’aki mo e ngaahi fokoutua kehekehe kau ai e flu, misele, tale, hela mo e mofihui, kaepehē foki ki he ngaahi tokoni ki he mo’ui lelei e ‘atamaí mo hono tokangaeikina kinautolu ‘i ‘api.
